Gadacz Jan Ludwik (o. Kornel)
A. Życiorys
Gadacz Jan Ludwik, imię zakonne Kornel, ur. 15 I 1916 Jaźwiny (obecnie pow. Dębica), syn Adama i Marii Garstka. Po ukończeniu szkoły powszechnej w rodzinnej miejscowości kształcił się w Kolegium Serafickim OO. Kapucynów w Rozwadowie (1932-1933) a następnie wstąpił do komisariatu krakowskiego Zakonu Kapucynów. Habit zakonny otrzymał 29 VIII 1933 w Sędziszowie Małopolskim, gdzie odbywał nowicjat. Śluby proste złożył tamże 30 VIII 1934, a uroczyste 8 IX 1937 w Krakowie. Gimnazjum typu humanistycznego, studia filozoficzne i teologiczne odbył w Studium Filozoficzno-Teologicznym OO. Kapucynów w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 20 VII 1941 w Krakowie w kościele franciszkanów konwentualnych z rąk bpa S. Rosponda.
Po święceniach kapłańskich nadal mieszkał w klasztorze w Krakowie pracując dorywczo w duszpasterstwie w Mydlnikach a następnie w Rozwadowie (VII 1945-II 1946); w okresie II wojny światowej współpracował z Armią Krajową. Krótko przebywał w domu zakonnym w Książęcych Żuławach (1946) i w Pruszczu Gdańskim (1947) pełniąc różnorodne obowiązki duszpasterskie, m. in. duszpasterza w Żybocinie, katechety, administratora parafii, kapelana szpitala w Pruszczu Gdańskim, prefekta Liceum Ogrodniczego; był także studentem Akademii Nauk Politycznych w Warszawie (IX-XI 1946). Następnie katechizował młodzież w Nowej Soli (IX 1947-I 1948), skąd został skierowany do Krakowa, gdzie pracując jako nauczyciel religii w Państwowym Męskim Gimnazjum Handlowym studiował historię na Wydziale Teologicznym UJ. Tytuł magistra teologii otrzymał 28 I 1949 na podstawie pracy Historia klasztoru OO. Kapucynów w Krakowie, pierwsze ćwierćwiecze, a tytuł doktora 30 VI 1951 po przedłożeniu rozprawy O. Wacław Nowakowski napisanej pod kierunkiem ks. prof. Tadeusza Glemmy na Seminarium z Historii Kościoła w Polsce. Krótko wykładał historię Kościoła w Studium Filozoficzno-Teologicznym OO. Kapucynów w Krakowie. Z kolei przebywał w klasztorze w Sędziszowie Małopolskim (1952-1953), a następnie powrócił do klasztoru w Krakowie, gdzie podjął się uporządkowania i skatalogowania biblioteki klasztornej. Pracował także jako sekretarz i ekonom prowincji zakonnej (IV 1956-1960). W późniejszym okresie przebywał w klasztorze w Sędziszowie Małopolskim (1964-VIII 1973), w domach zakonnych w Olszanicy – obecnie Kraków (VIII 1973-1978), w Nowej Soli (1978-1983) i we Wrocławiu (1983-1985). Zmarł 23 XI 1985 we Wrocławiu i został pogrzebany na Cmentarzu Grabiszyńskim.
Opublikował około 130 artykułów naukowych i popularno-naukowych z zakresu historii zakonu m. in. w Polskim słowniku biograficznym, „Tygodniku Powszechnym”, „Gościu Niedzielnym” i „Za i Przeciw” oraz kilka książek. Najwybitniejszym osiągnięciem było opracowanie dwutomowego Słownika polskich kapucynów. Pozostawił po sobie pamięć kolekcjonera – część zbiorów filatelistycznych przekazał Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, komplet wydawnictw Oficyny Samuela Tyszkiewicza do Biblioteki PAN w Kórniku a księgozbiór związany z historią regionalną do Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie.
B. Działalność na płaszczyźnie archiwalnej
Kustosz archiwum krakowskiej prowincji kapucynów, mianowany 7 IV 1959 decyzją zarządu prowincji, odwołany po złożeniu pisemnej rezygnacji w dniu 10 VIII 1964.
Uporządkował archiwum prowincjalne oraz archiwa poszczególnych klasztorów prowincji i doprowadził do ich centralizacji w domu prowincjalnym w Krakowie. Opracował i ogłosił drukiem inwentarz prowincjalnego archiwum zakonnego oraz archiwów klasztorów kapucynów w Drohobyczu, Krakowie, Krośnie, Olesku, Ostrogu, Rozwadowie (obecnie Stalowa Wola), Sędziszowie Małopolskim, Lwowie-Zamarstynowie (zob. bibliografia podmiotowa poz. 2) oraz inwentarz rękopisów bibliotecznych i inwentarz dzieł sztuki krakowskiej prowincji kapucynów (zob. bibliografia podmiotowa poz. ......). Opublikował kilka artykułów o historii archiwów poszczególnych klasztorów kapucyńskich i zbiorach archiwalnych (zob. bibliografia podmiotowa poz. 1).
Kilkakrotnie urządzał w klasztorach w Sędziszowie Małopolskim, Krakowie i w Rozwadowie okresowe wystawy związane z działalnością niepodległościową kapucynów prezentując materiały archiwalne i pamiątki będące własnością kolekcjonerów.
Brał udział w kursach dla pracowników archiwów kościelnych (1956, 1961), dla pracowników bibliotek (1957) oraz dla pracowników muzeów i opiekunów dzieł sztuki (1963, 1964) zorganizowanych przez Katolicki Uniwersytet Lubelski. Na kursie dla pracowników archiwów kościelnych wygłosił w 1961 referaty: Urzędy i kancelarie zakonne oraz Sieć archiwów zakonnych, które zostały opublikowane w „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” (zob. bibliografia podmiotowa poz. .....).
C. Bibliografia podmiotowa
1. Historia archiwum klasztoru OO. Kapucynów w Olesku. „Wiadomości z Prowincji Krakowskiej OO. Kapucynów”. R. 7: 1957, nr 2, s. 35-39.
2. Inwentarz archiwum prowincji krakowskiej zakonu OO. Kapucynów. „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”. T. 2: 1961, z. 1/2, s. 53-165.
3. Janocha Andrzej, w: Polski słownik biograficzny, t. 10, Wrocław-Warszawa 1962-1964, s. 550.
4. Medaliki. „Gość Niedzielny”. R. 59: 1982, nr 18, s. 6.
5. Słownik polskich kapucynów, t. 1, Wrocław 1985, t. 2, Wrocław 1986.
.....................
D. Bibliografia przedmiotowa
1. Archiwum Krakowskiej Prowincji Kapucynów w Krakowie, sygn. APZ 100, Akta o. Kornela Gadacza;
2. Centralne archiwum w Krakowie. Wywiad z kustoszem ojcem dr. Kormelem Gadaczem. Wywiad przeprowadził K. Szwarcenberg Czerny. „Za i Przeciw”. R. 3: 1959, nr 32, s. 4, fotografia.
3. J. L. Gadacz, Słownik polskich kapucynów, t. 1, Wrocław 1985, s. 432-438 (tamże bibliografia przedmiotowa).
4. J. Duchniewski, Gadacz Kornel OFMCap., 1916-1985, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, Lublin 1989, kol. 798.
5. [Nekrolog]. „Analecta OFMCap.”. R. 102: 1986, s. 61.
..........
opracował: Józef Marecki